Akbuga: Türk Tıp Tanrısı
Akbuga, hekimlerin koruyucusudur. Kolunda taşıdığı büyük beyaz bir yılan ile simgelenir. Hekimler kendisine duâ ederler ve yardım dilerler.
Hekimlerin koruyucusudur. Kolunda taşıdığı büyük beyaz bir yılan ile simgelenir. Hekimler kendisine duâ ederler ve yardım dilerler. Elinde bilgiyi ve bilgeliği temsil eden bir asası vardır. Bu asa ile kime dokunursa hemen iyileşir.
Ak Yılanı ise yeryüzündeki yılanlardan farklı olarak ağulu (zehirli) değildir. Onun ağusu (zehiri) ilaçtır, her tür hastalığı sağaltır. Yılanın deri değiştirmesi onun ölümsüz olduğu, toprak altında gezmesi ise ölüler dünyâsına inebildiği şeklinde bir inancın doğmasına neden olmuştur. Bu nedenlerle onun gizemli bir canlı olduğu düşünülmüş ve tıp simgesi hâline gelmiştir. Yılan ayrıca
gücü ve koruyuculuğu simgeler. Zehiri öldürücü olabildiği için de ona karşı korku ile karışık bir saygı duyulur. Ayaklarının olmaması ve sürünerek ilerlemesi dikkat çekici başlıca özellikleridir.
Anlam: Beyaz Ejder veyâ Beyaz Yılan demektir. (Ejder, Yılan) sözcüklerinin bileşik hâlidir. Bügü/Büge/Böge sözcükleri aynı zamanda sihirbaz ye/veyâ şaman anlamlarını da içerir ve geçmişte şamanlar kabilenin hekimi olarak da görev yapmışlardır.
Eşdeğer: Akbuğa, Akböğe, Akböke, Ağbuga, Ağbuğa, Akbüke, Ağbüğe, Ağbüke, Ağbuka
Kaynak: Deniz Karakurt, Türk Söylence Sözlüğü