Türkçe’de Söz Sanatları: Abartma Konu Anlatımı
Abartma (mübalağa), bir şeyin özelliklerini, bir olayı veya bir durumu olduğundan daha büyük veya daha küçük göstermeye yarayan bir söz sanatıdır. Abartma sanatı, sözün etkisini artırmak, okuyucunun zihninde iz bırakmak, onu etkilemek veya duyguları ifade etmek için kullanılır. Abartma sanatında, gerçeklikten uzaklaşılarak mecaz anlam oluşturulur. Abartma sanatının oluşması için, söz konusu özelliğin, mantığın sınırlarını zorlayacak biçimde büyütülmesi veya küçültülmesi gerekir.
Abartma (mübalağa) söz sanatı Türk edebiyatında çok yaygın olarak kullanılmıştır. Özellikle şiirde abartmadan sıkça yararlanılmıştır. Abartmadan daha çok övgüde, yergide ve sevginin ifade edilmesinde faydalanılır Ayrıca vatan sevgisi, kahramanlık, doğa güzellikleri gibi konularda da abartma sanatına başvurulur Abartma sanatının hayal gücünü zenginleştirdiği ve duygu yoğunluğunu artırdığı söylenebilir.
Türk edebiyatında abartma (mübalağa) sanatından yararlanan pek çok şair ve yazar vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Mehmet Akif Ersoy: İstiklal Marşı’nda vatan savunmasında şehit olanların çokluğunu abartarak anlatmıştır. Örneğin: “Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda / Şühedâ fışkıracak toprağı sıksan şühedâ” dizelerinde toprağı sıkınca şehit fışkırması abartılı bir ifadedir.
- Yahya Kemal Beyatlı: Kendine has bir lirizmle şiirlerinde abartmadan yararlanmıştır. Örneğin: “Bizler de ister farkında olalım, ister olmayalım günlük yaşamımızda abartmadan sıkça yararlanmaktayız.” dizelerinde sevgilinin gülüşünün gençliği döndürmesi ve elinin gölgesinin alnı soğutması abartılı sözlerdir.
- Necip Fazıl Kısakürek: Şiirlerinde aşk, ölüm, kader gibi konularda abartma sanatını kullanmıştır. Örneğin: “Aşkınla tutuştum yandım / Gör beni neyledi sevdan.” dizelerinde aşkın ateşiyle yanmak abartılı bir anlatımdır.
Abartma (mübalağa) söz sanatı, Türk edebiyatında sıkça kullanılan ve etkili bir anlatım aracı olan bir sanattır. Abartma sanatı, sözün gücünü artırır, okuyucunun ilgisini çeker, duyguları aktarır ve hayal gücünü zenginleştirir. Abartma sanatı, Türk edebiyatının zenginliğine ve çeşitliliğine katkıda bulunmuştur.