Afrasyab: Efsanevi Türk Hakan

Afrasyab, İran efsanelerinde Türklerin kağanı olarak anılır. Yetenekli bir savaşçı ve komutandır. Turan (Türk) ülkesinin hakanı ve Farsların baş düşmanı olarak tanıtılır.

İran efsanelerinde Türklerin kağanı olarak anılır. Yetenekli bir savaşçı ve komutandır. Turan (Türk) ülkesinin hakanı ve Farsların baş düşmanı olarak tanıtılır. Efsanevi kral Tur’un soyundan gelir ve torunlarından biridir. “Hanakana” adıyla bilinen demirden yapılmış 100 sütunlu bir yeraltı kalesinde oturur. İran (Fars) mitolojisinde Turan hükümdarlarının en önde gelenleri arasında sayılmaktadır. Oğullarının adı ise Barsgan ve Barman’dır. 

Türk kavimleri İran efsaneleri ile tanıştıklarında kendilerini gururla Turan’ın kralı Afrasyab’ın uyruğu saymışlardır. Örneğin Selçukluların 33 atasından biri olarak kabul edilmiştir. Geçmişte İran ve Ortadoğu halklarının pek çoğu tarafından tanındığı eski metinlerde yazılıdır. Sözcük eski Persçe kökenlidir ve Türkçe ile olan bağlantısı tam olarak kurulamamıştır. Afrasyab’ın Türk efsanelerindeki “Alper Tunga” ile aynı kişi olduğu Divan-ı Lügat-it Türk’te Kaşgarlı Mahmud tarafından öne sürülse de etimolojik verilerle bu iddianın kanıtlanması mümkün değildir.

Eşdeğer: Afrasyap, Afrasıyab, Efrasyab, Frasyan, Fırasıyav, Fransrasyan

Kaynak: Deniz Karakurt, Türk Söylence Sözlüğü