Adak: Tanrıların Bedeli

Kişinin Tanrı’ya veya tanrısal bir güce karşı bir şey yapmayı üstlenmesi demektir. Herhangi bir dilek yerine geldiğinde, karşılığında yapılacağı veya verileceği söylenen bir edimdir.

Adak: Kişinin Tanrı’ya veya tanrısal bir güce karşı bir şey yapmayı üstlenmesi demektir. Herhangi bir dilek yerine geldiğinde, karşılığında yapılacağı veya verileceği söylenen bir edimdir. Bunun sonucunda insanın kendisini Tanrı’ya karşı yükümlü kıldığı durumdur. Burada şarta bağlanmış, amacı bulunan bir eylem vardır. Bir dileğin gerçekleşmesi için kutsal varlıklardan yardım dilemek amacıyla kurban kesme, saçı verme, mum yakma, para bağışlama gibi eylemlerde bulunma taahhüdü de bu kapsamda değerlendirilebilir. Bu yüklenim yerine getirilmediği takdirde kişinin başına olumsuzluklar hatta felaketler geleceğine inanılır. Çünkü bu söz Tanrı’ya karşı verilmiştir. Adak kavramına hemen her dinde rastlanmaktadır. Adamak / adanmak fiili ise kendisini bir işe bütünüyle vermek veya o uğurda feda etmek anlamında da kullanılır. Türk kültüründe en yaygın olan uygulama adak kurbanı ve adak sadakasıdır. Bir dilek yerine geldiğinde, önceden adandığı biçime uygun olarak ya kurban kesilir yada yoksullara para verilir.

Anlam: (Ad / at ve ıd / ıt) Üstlenmek veya yüklenmek demektir. Ad (isim) sözcüğünden türeyen adamak fiilinin çekimli hâlidir. Adını ortaya koymak, adıyla sorumluluk alma demektir. Çünkü adını vermek, kendini vermek anlamına gelir. Idımak / Itımak ( azat etmek ) fiili ile de alakalıdır. Idık / Iduk ise Tanrı için azat edilerek doğaya salınan hayvan demektir. Türkçe’de Idı / İdi / İzi sözcükleri de Tanrı anlamı içerir ve kutluluk, tanrısallık anlamlarına da gelir.

Kaynak: Deniz Karakurt, Türk Söylence Sözlüğü