Farklı Kültürlerde Şeytan
Farklı Kültürlerde Şeytan, Şeytan Nedir, Eski Mısır’da Şeytan, Eski İran ve Zerdüştlük’te Şeytan Düşüncesi, Hristiyanlık ve Musevilik’te Şeytan, Şeytan Neden Boynuzlu Olarak Betimlenir, Kuran ve İslam’a Göre Şeytan, Satanizme Göre Şeytan
Şeytan Nedir
Değişik dinlerde farklı adlarla anılan Şeytan genellikle kötü ruhların başı olarak düşünülür. Kelime olarak; İbranice’de hasım ya da iftiracı anlamına gelen “Aşatan” sözcüğünden gelir. Müslümanlık, Hıristiyanlık ve Musevilikte Tanrıya karşı çıkan bu yaratık, insanları ondan uzaklaştırmaya çalışır. Müslümanlıkta insanlar arasında kin ve düşmanlığı yayan cinler ve bu cinlerin lideri olan İblis’ten şeytan olarak söz edilir.
Eski Mısır’da
Eski çağlarda ruhlara inanış ortak bir özellikte. Yıllar önce ortaya çıkan mitler ve peri masallarında bile iyi ile kötü arasındaki mücadelenin birçok örneğine rastlanır. Eski Mısırlılar dünyadaki kötülüklerden “Set”i sorumlu tutarlardı. Karanlıklar prensi adını verdikleri Set’in her sabah güneşin doğmasını önlemeye çalıştığına inanırlardı.
Eski İran ve Zerdüştlük’te
Zerdüşt dinine bağlı olan eski İran halkı, kendisine hizmet etmesi için iblisler ordusu yaratan Ehrimen adlı bir kötülük tanrısının varlığına inanırlardı. Lakabı Druc (yalan) olan bu kötü ruh, ikizi olan iyi ruha karşı savaşırdı. Bazı akademik çevrelerde; Musevilik’teki şeytan düşüncesinin bu inançlardan kaynaklanmış olabileceğine dair tezler de mevcuttur.
Hristiyanlık ve Musevilik’te
Museviler ve Hıristiyanlara göre; başlangıçta güçlü meleklerden biriyken kendisini tanrıya eşit kılmak istemiş ve cennetten kovulmuştur. Kovulmadan önceki adı, “Işık Taşıyıcı” anlamına gelen “Lucifer”dir. İngiliz şair John Minton’un İncil’den esinlenerek yazdığı ünlü şiiri “Paradise Lost”ta (1667 ; Kayıp Cennet): Onun, içine atıldığı sıvı ateş gönlünden çıkması ve kendisiyle birlikte göle düşen meleklerin de yardımıyla Hz. Adem ile Hz. Havva’yı günaha özendirerek tanrıdan öç alma tasarısını gerçekleştirmesi anlatılır.
Neden Boynuzlu Olarak Betimlenir
Hristiyanlık ve Musevilik’te; insanları ölüm yoluna ve kötülüğe çektiğine, buyruğundaki cinlerle insanların ruhlarını ele geçirerek onlara acı çektirdiğine inanılır. Birçok Hristiyan yazar putperestlerin tanrılarını şeytan olarak tanımlamıştır. Bu tanrıların bazılarında boynuz vardı ya da boynuzlu hayvanlarla bağlantılıydı. Bu nedenle boynuzlu, çatal ayaklı ve kuyruklu bir yaratık olduğu düşüncesi gelişti. Bu tasvir tipi özellikle 12. yüzyıldan sonra çeşitli vitraylarda ve dini heykellerde işlendi.
Kuran ve İslam’a Göre
Kuranı Kerim’de ise daha çok İblis adıyla anılır. Cenneten kovularak lanetlenir ve emrindeki hizmetçiler aracılığı ile insanları Allah’ın yolundan saptırmaya çalışır. Kuran’a göre; meleklerin, Allah’ın emrine itaat ederek Hz. Adem’in önünde secde etmelerine karşılık; İblis, kendisinin ateşten yaratıldığı, bu sebeple de çamurdan yaratılmış olan Hz. Adem’den üstün olduğu gerekçesiyle bu buyruğa karşı çıkar. Bunun sonucu olarak cennetten kovulur.
Ardından Hz. Havva’yı, yasaklanmış meyveyi yemeye özendirerek, Hz. Adem ile Hz. Havva’nın cennetten kovulmalarına yol açar. Bundan sonra; emrindeki cinleri kullanarak, insanları doğru yoldan saptırmaya, onların Allah’ı anmalarını ve namaz kılmalarını engellemeye çalışır.
Satanizme Göre Şeytan
Satanistlere göre ise semavi dinlerin aksine gayet olumlu özellikleri olan bir varlıktır. Buna göre:
- Yaygın betimlemerine aksine kırmızı renkli değildir.
- Boynuz ve kuyrukları yoktur.
- Bir canavar gibi görünmez.
- Ateşten gözleri yoktur.
- Bu betimlemeler onu aşağılamak, karalamak için söylenen yalanlardır.
- O güzeldir.
- Günü Pazartesi’dir.
- Renkleri mavi, kırmızı ve siyahtır.
- Köken olarak aslen Sümer Tanrısı “Ea”dır. Aynı zamanda “Dünya’nın efendisi” anlamına gelen Enki diye de bilinir. Melek Tavus olarak da bilinir.
- Kutsal hayvanları: Tavus kuşu, yılan, keçi, ejderha ve kuzgundur.
- Rakamları 2, 11 ve 4’tür.
- 666 rakamı onun hükmedeceği çağ olan Kova Çağı’nı sembolize eder.
- Burçları Kova ve Oğlaktır.
- Gezegenleri Uranüs ve Venüs (Sabah yıldızı)’tür.
- Yönleri Güney ve Doğu’dur.
- En önemli günü 23 Aralık’tır. Bu günün ertesi Solstice’tir. O gün, kişisel günüdür.
- 3 Kitapta bahsedildiği gibi ateşten yaratılmamıştır.
- Bir Melek değildir. Bir diğer adı Melek Tavus’ tur. Ama Melek, Kral anlamına gelmektedir.
- 7 Oğlu vardır: Thoth, Set, Marduk, Osiris, Amon, Adapa, Zuisudra.