Konjenital Hipotiroidi Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Konjenital hipotiroidi, doğuştan gelen tiroid hormonu eksikliği anlamına gelir. Tiroid hormonları, vücudun metabolizmasını, büyümesini ve gelişmesini düzenleyen önemli hormonlardır. Özellikle bebeklerde ve çocuklarda tiroid hormonları, beyin gelişimi için hayati öneme sahiptir. Konjenital hipotiroidi, tiroid bezinin doğuştan yokluğu, yetersizliği veya işlev bozukluğu nedeniyle ortaya çıkar. Konjenital hipotiroidi, tedavi edilmediği takdirde zeka geriliğine, büyüme geriliğine ve diğer ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle konjenital hipotiroidi, erken tanı ve tedavi gerektiren bir hastalıktır.

Konjenital Hipotiroidi Belirtileri Nelerdir?

Konjenital hipotiroidi belirtileri, bebeklerde genellikle ilk haftalarda veya aylarda fark edilmez. Bu belirtiler şunlardır:

• Yüksek doğum ağırlığı
• Sarılık
• Kabızlık
• Uyku hali
• Beslenme güçlüğü
• Ağlama sesinin kısık olması
• Ciltte kuruluk ve solgunluk
• Saç dökülmesi
• Büyük dil
• Büyük karın
• Düşük vücut ısısı
• Yavaş kalp atışı

Konjenital hipotiroidi belirtileri, çocuklarda ise şöyle sıralanabilir:

• Büyüme geriliği
• Zeka geriliği
• Yüzde şişkinlik ve şişmanlık
• Ciltte kuruluk ve kalınlaşma
• Saç dökülmesi
• Ses kısıklığı
• Okul başarısında düşüklük
• Davranış bozuklukları

Konjenital Hipotiroidi Nedenleri Nelerdir?

Konjenital hipotiroidi nedenleri, genellikle tiroid bezinin gelişim bozukluğundan kaynaklanır. Tiroid bezi, boynun ön tarafında kelebek şeklinde bir bezdir. Tiroid bezi, T3 ve T4 adı verilen iki hormon üretir. Bu hormonlar, vücudun metabolizmasını, büyümesini ve gelişmesini düzenler. Tiroid bezi, gebeliğin ilk haftalarında gelişmeye başlar. Tiroid bezinin doğuştan yokluğu, yetersizliği veya işlev bozukluğu konjenital hipotiroidiye neden olur.

Konjenital hipotiroidinin nedenleri şunlardır:

• Tiroid bezinin hiç gelişmemesi (atireozis)
• Tiroid bezinin normal yerinde olmaması (ektropik tiroid)
• Tiroid bezinin yetersiz gelişmesi (hipoplazik tiroid)
• Tiroid bezinin hormon üretiminde bozukluk olması (disormonogenezis)
• Tiroid bezinin iyot alımında veya kullanımında bozukluk olması (iyot metabolizma bozukluğu)
• Annenin gebelikte aldığı ilaçların veya radyasyonun tiroid bezine zarar vermesi
• Annenin gebelikte tiroid hastalığı olması veya tiroid ilacı kullanması

Konjenital Hipotiroidi Nasıl Teşhis Edilir?

Konjenital hipotiroidi teşhisi, genellikle yenidoğan tarama testi ile konulur. Yenidoğan tarama testi, bebeklerin doğumdan sonraki ilk 72 saat içinde topuktan alınan kan örneği ile yapılan bir testtir. Bu test, konjenital hipotiroidi başta olmak üzere pek çok hastalığı erken dönemde tespit etmeye yarar. Yenidoğan tarama testinde, bebeğin kanındaki TSH (tiroid uyarıcı hormon) seviyesine bakılır. TSH, beyindeki hipofiz bezinden salgılanan bir hormondur. TSH, tiroid bezini uyararak T3 ve T4 hormonlarının üretimini sağlar. Tiroid bezinde bir sorun olduğunda, T3 ve T4 hormonları azalır ve buna karşılık TSH seviyesi artar. Bu nedenle, yenidoğan tarama testinde TSH seviyesinin yüksek çıkması konjenital hipotiroidi için bir işarettir.

Yenidoğan tarama testinde TSH seviyesinin yüksek çıkması durumunda, bebeğe ek testler yapılır. Bu testler şunlardır:

• Kan testi: Bebeğin kanındaki T3, T4 ve antitiroid antikor seviyelerine bakılır.
• Ultrasonografi: Bebeğin tiroid bezinin yerini, boyutunu ve şeklini görmek için boynuna ultrason uygulanır.
• Sintigrafi: Bebeğin tiroid bezinin işlevini ve iyot alımını değerlendirmek için radyoaktif iyot verilir ve görüntülenir.

Konjenital Hipotiroidi Nasıl Tedavi Edilir?

Konjenital hipotiroidi tedavisi, eksik olan tiroid hormonlarının yerine konması ile yapılır. Bu amaçla, bebeklere sentetik T4 hormonu içeren ilaçlar verilir. Bu ilaçlar, bebeklerin normal büyüme ve gelişmelerini sağlar. Konjenital hipotiroidi tedavisinde şu noktalara dikkat edilmesi gerekir:

• Tedaviye mümkün olan en erken zamanda başlanmalıdır. Tedavinin ilk 2 hafta içinde başlaması, bebeğin zeka gelişimi için çok önemlidir.
• Tedavi ömür boyu sürmelidir. İlaçlar düzenli olarak her gün aynı saatte verilmelidir.
• Tedavinin etkinliği ve dozu, düzenli olarak kan testleri ile takip edilmelidir. Kan testleri genellikle ayda bir yapılır.
• İlaçlar süt veya mama ile birlikte verilmemelidir. İlaçlar süt veya mamadan en az yarım saat önce veya sonra verilmelidir.
• İlaçların yan etkileri nadirdir. Ancak bebekte huzursuzluk, terleme, ishal, kilo kaybı gibi belirtiler görülürse doktora başvurulmalıdır.

Özet ve Sonuç

Konjenital hipotiroidi, doğuştan gelen tiroid hormonu eksikliği anlamına gelir. Tiroid hormonları, vücudun metabolizmasını, büyümesini ve gelişmesini düzenleyen önemli hormonlardır. Özellikle bebeklerde ve çocuklarda tiroid hormonları, beyin gelişimi için hayati öneme sahiptir. Konjenital hipotiroidi, tiroid bezinin doğuştan yokluğu, yetersizliği veya işlev bozukluğu nedeniyle ortaya çıkar. Konjenital hipotiroidi, tedavi edilmediği takdirde zeka geriliğine, büyüme geriliğine ve diğer ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle konjenital hipotiroidi, erken tanı ve tedavi gerektiren bir hastalıktır.

Konjenital hipotiroidi belirtileri, bebeklerde genellikle ilk haftalarda veya aylarda fark edilmez. Bu belirtiler arasında yüksek doğum ağırlığı, sarılık, kabızlık, uyku hali, beslenme güçlüğü, ağlama sesinin kısık olması, ciltte kuruluk ve solgunluk, saç dökülmesi, büyük dil, büyük karın, düşük vücut ısısı ve yavaş kalp atışı sayılabilir. Çocuklarda ise büyüme geriliği, zeka geriliği, yüzde şişkinlik ve şişmanlık, ciltte kuruluk ve kalınlaşma, saç dökülmesi, ses kısıklığı, okul başarısında düşüklük ve davranış bozuklukları görülebilir.

Konjenital hipotiroidi nedenleri, genellikle tiroid bezinin gelişim bozukluğundan kaynaklanır. Tiroid bezi, boynun ön tarafında kelebek şeklinde bir bezdir. Tiroid bezi, T3 ve T4 adı verilen iki hormon üretir. Bu hormonlar, vücudun metabolizmasını, büyümesini ve gelişmesini düzenler. Tiroid bezi, gebeliğin ilk haftalarında gelişmeye başlar. Tiroid bezinin doğuştan yokluğu, yetersizliği veya işlev bozukluğu konjenital hipotiroidiye neden olur. Konjenital hipotiroidinin nedenleri arasında tiroid bezinin hiç gelişmemesi (atireozis), tiroid bezinin normal yerinde olmaması (ektropik tiroid), tiroid bezinin yetersiz gelişmesi (hipoplazik tiroid), tiroid bezinin hormon üretiminde bozukluk olması (disormonogenezis), tiroid bezinin iyot alımında veya kullanımında bozukluk olması (iyot metabolizma bozukluğu), annenin gebelikte aldığı ilaçların veya radyasyonun tiroid bezine zarar vermesi, annenin gebelikte tiroid hastalığı olması veya tiroid ilacı kullanması sayılabilir.

Konjenital hipotiroidi teşhisi, genellikle yenidoğan tarama testi ile konulur. Yenidoğan tarama testi, bebeklerin doğumdan sonraki ilk 72 saat içinde topuktan alınan kan örneği ile yapılan bir testtir. Bu test, konjenital hipotiroidi başta olmak üzere pek çok hastalığı erken dönemde tespit etmeye yarar. Yenidoğan tarama testinde, bebeğin kanındaki TSH (tiroid uyarıcı hormon) seviyesine bakılır. TSH, beyindeki hipofiz bezinden salgılanan bir hormondur. TSH, tiroid bezini uyararak T3 ve T4 hormonlarının üretimini sağlar. Tiroid bezinde bir sorun olduğunda, T3 ve T4 hormonları azalır ve buna karşılık TSH seviyesi artar. Bu nedenle, yenidoğan tarama testinde TSH seviyesinin yüksek çıkması konjenital hipotiroidi için bir işarettir. Yenidoğan tarama testinde TSH seviyesinin yüksek çıkması durumunda, bebeğe ek testler yapılır. Bu testler arasında kan testi, ultrasonografi ve sintigrafi sayılabilir.

Konjenital hipotiroidi tedavisi, eksik olan tiroid hormonlarının yerine konması ile yapılır. Bu amaçla, bebeklere sentetik T4 hormonu içeren ilaçlar verilir. Bu ilaçlar, bebeklerin normal büyüme ve gelişmelerini sağlar. Konjenital hipotiroidi tedavisinde şu noktalara dikkat edilmesi gerekir: Tedaviye mümkün olan en erken zamanda başlanmalıdır. Tedavinin ilk 2 hafta içinde başlaması, bebeğin zeka gelişimi için çok önemlidir. Tedavi ömür boyu sürmelidir. İlaçlar düzenli olarak her gün aynı saatte verilmelidir. Tedavinin etkinliği ve dozu, düzenli olarak kan testleri ile takip edilmelidir. Kan testleri genellikle ayda bir yapılır. İlaçlar süt veya mama ile birlikte verilmemelidir. İlaçlar süt veya mamadan en az yarım saat önce veya sonra verilmelidir. İlaçların yan etkileri nadirdir. Ancak bebekte huzursuzluk, terleme, ishal, kilo kaybı gibi belirtiler görülürse doktora başvurulmalıdır.

Bu blogda, konjenital hipotiroidi nedir, belirtileri nelerdir, nedenleri nelerdir, nasıl teşhis edilir ve nasıl tedavi edilir hakkında bilmeniz gerekenleri anlattık. Konjenital hipotiroidi, doğuştan gelen tiroid hormonu eksikliği anlamına gelir ve tedavi edilmediği takdirde zeka geriliğine, büyüme geriliğine ve diğer ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle konjenital hipotiroidi, erken tanı ve tedavi gerektiren bir hastalıktır.