Kenelerden Korunmanın Yolları: Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Nedir, Nasıl Bulaşır, Nasıl Tedavi Edilir?
Keneler, yaz aylarının korkulu rüyası olan küçük ve tehlikeli canlılardır. Açık havada sosyalleşmek isteyenler için gerginlik yaratan keneler, görülme oranı giderek artan bir hastalığa neden olabilir: Kırım Kongo Kanamalı Ateşi. Bu hastalık, hayvanlarda ölümcül sonuçlar doğurmasa da insanlarda %40’a varan ölüm oranları görülebilir. Bu nedenle, keneyi gördüğünüz an doktora gitmeniz gerekiyor. Peki, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi nedir, nasıl bulaşır, nasıl tedavi edilir? Kenelerden korunmanın yolları nelerdir? Bu blogda bu soruların cevaplarını bulacaksınız.
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Nedir?
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA), keneler tarafından taşınan ve insanlara bulaşabilen bir virüsün neden olduğu ciddi bir enfeksiyon hastalığıdır. Bu hastalık ilk olarak 1944 yılında Kırım’da tanımlanmış ve 1969 yılında da Kongo’da görülmüştür. Daha sonra Afrika, Asya ve Avrupa’nın bazı bölgelerinde de vakalar rapor edilmiştir. Türkiye’de ise ilk vaka 2002 yılında Tokat’ta tespit edilmiştir. O tarihten bu yana ülkemizin pek çok ilinde KKKA vakalarına rastlanmıştır.
KKKA, hayvanlardan insanlara veya insanlardan insanlara bulaşabilen bir hastalıktır. En sık bulaşma yolu, kenelerin hayvan veya insan kanını emerken virüsü taşıması ve ısırmasıdır. Keneler genellikle çayırlık, ormanlık veya hayvan barınağı gibi yerlerde bulunurlar. Kenelerin ısırması genellikle acısız olduğu için fark edilmeyebilir. Bu nedenle açık alanda bulunduktan sonra vücudu dikkatli bir şekilde kontrol etmek gerekir.
KKKA’nın diğer bulaşma yolları ise şunlardır:
- Virüslü hayvanların kan veya dokularına temas etmek
- Virüslü hayvanların süt veya etini pişirmeden tüketmek
- Virüslü insanların kan veya vücut sıvılarına temas etmek
- Virüslü insanların kullanmış olduğu eşyalara temas etmek
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Belirtileri Nelerdir?
KKKA belirtileri, virüsün bulaşmasından sonra 1-12 gün içinde ortaya çıkar. Bu belirtiler şunlardır:
- Ateş
- Baş ağrısı
- Kas ağrısı
- İştahsızlık
- Bulantı
- Kusma
- Karın ağrısı
- İshal
- Boğaz ağrısı
- Gözlerde kızarıklık
- Burun, diş eti veya ciltte kanama
- Deride morarma veya döküntü
- Karaciğer, dalak veya lenf bezlerinde büyüme
KKKA belirtileri, hastalığın ilerlemesiyle birlikte şiddetlenebilir ve hayati tehlike oluşturabilir. Bu durumlarda şunlar görülebilir:
- Kan basıncında düşme
- Şok
- Bilinç kaybı
- Organ yetmezliği
- Ölüm
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Nasıl Teşhis Edilir?
KKKA teşhisi, hastanın belirtileri, kene ısırığı öyküsü ve laboratuvar testleri ile konulur. Laboratuvar testleri, hastanın kan veya doku örneklerinde virüsün varlığını araştırır. Bu testler arasında PCR, ELISA, viral kültür ve antikor testleri sayılabilir.
KKKA teşhisi konulan hastalar, izolasyon odalarında tedavi edilir. Bu sayede hastalığın diğer insanlara bulaşması önlenir. Hastaların yakınları ve sağlık çalışanları da koruyucu önlemler almalıdır. Bu önlemler arasında eldiven, maske, gözlük, önlük gibi kişisel koruyucu ekipmanların kullanılması, kan veya vücut sıvılarına temas edilmemesi, kullanılan eşyaların dezenfekte edilmesi sayılabilir.
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Nasıl Tedavi Edilir?
KKKA tedavisi, hastalığın neden olduğu belirtileri ve komplikasyonları gidermeye yöneliktir. Hastalığa özgü bir ilaç veya aşı bulunmamaktadır. KKKA tedavisinde şu yöntemler uygulanabilir:
- Antiviral ilaçlar: Virüsün çoğalmasını engelleyen ilaçlardır. Ribavirin adlı ilaç KKKA tedavisinde kullanılabilir. Ancak bu ilacın etkinliği ve güvenliği tam olarak kanıtlanmamıştır.
- Destekleyici tedavi: Hastanın ateşini düşürmek, sıvı kaybını önlemek, kanama durdurmak, organ yetmezliğini tedavi etmek gibi yöntemlerdir.
- Kan ürünleri: Hastanın kanama riskini azaltmak için taze donmuş plazma, trombosit veya kırmızı kan hücresi transfüzyonu yapılabilir.
- Bağışıklık globulinleri: Hastanın bağışıklık sistemini güçlendirmek için antikor içeren ilaçlar verilebilir.
Kenelerden Korunmanın Yolları Nelerdir?
Kenelerden korunmanın en iyi yolu, kene ısırığına maruz kalmamaktır. Bunun için şu önlemler alınabilir:
- Açık alanda uzun kollu giysiler, pantolonlar, çoraplar ve kapalı ayakkabılar giymek
- Açık renkli giysiler tercih etmek (keneleri daha kolay fark etmek için)
- Kenelerin bulunduğu yerlere gitmemek veya gitmek zorunda kalındığında dikkatli olmak (çayırlık, ormanlık veya hayvan barınağı gibi yerler)
- Vücuda yapışabilecek keneleri uzaklaştırmak için böcek kovucu spreyler kullanmak
- Açık alanda bulunduktan sonra vücudu dikkatli bir şekilde kontrol etmek ve keneleri çıkarmak
Keneleri çıkarmak için şu adımları izlemek gerekir:
- Keneyi cımbız veya pens ile tutmak (kenenin başına veya ağzına yakın bir yerden)
- Keneyi yavaşça ve düz bir şekilde çekmek (kenenin başının veya ağzının vücutta kalmasını önlemek için)
- Keneyi çıkardıktan sonra ısırılan yeri ve elleri sabunlu su ile yıkamak
- Keneyi öldürmek ve çöpe atmak veya tıbbi yardım almak için saklamak
Özet ve Sonuç
Bu blogda, kenelerden korunmanın yolları, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi nedir, nasıl bulaşır, nasıl teşhis edilir ve nasıl tedavi edilir hakkında bilmeniz gerekenleri anlattık. Keneler, yaz aylarının korkulu rüyası olan küçük ve tehlikeli canlılardır. Açık havada sosyalleşmek isteyenler için gerginlik yaratan keneler, görülme oranı giderek artan bir hastalığa neden olabilir: Kırım Kongo Kanamalı Ateşi. Bu hastalık, hayvanlardan insanlara veya insanlardan insanlara bulaşabilen bir virüsün neden olduğu ciddi bir enfeksiyon hastalığıdır. Bu hastalık, tedavi edilmediği takdirde %40’a varan ölüm oranları görülebilir. Bu nedenle, keneyi gördüğünüz an doktora gitmeniz gerekiyor. Kenelerden korunmanın en iyi yolu, kene ısırığına maruz kalmamaktır. Bunun için açık alanda uzun kollu giysiler, pantolonlar, çoraplar ve kapalı ayakkabılar giymek, açık renkli giysiler tercih etmek, kenelerin bulunduğu yerlere gitmemek veya gitmek zorunda kalındığında dikkatli olmak, böcek kovucu spreyler kullanmak, açık alanda bulunduktan sonra vücudu dikkatli bir şekilde kontrol etmek ve keneleri çıkarmak gerekir.