Havas İlminde Vefk Nedir? Nasıl Yazılır?

Vefk, havas ilminin en önemli uygulamalarından biridir. Vefk, harf ve rakamların belli bir düzene göre kareler içine yazılmasıyla gerçekleştirilen batıni bir ilimdir. Vefk, kulların dileklerine kavuşmasına ve kötülüklerden uzaklaşmasına yardımcı olur. Bu makalede vefkin anlamını, çeşitlerini, nasıl yapıldığını ve faziletlerini öğreneceksiniz.

Havas İlminde Vefk Nedir

Sözlükte “uyum; uygun, münasip” anlamındaki vefk, harflerin tek olarak veya terkip halinde özelliklerini (havas) konu edinen hurûf ilminin bir koludur ve harf ile rakamların birtakım sihrî anlamlar taşıdığı düşüncesine dayanır; bir tabloda yer alan kare veya dikdörtgen kutucuklar içine belirli zaman ve şartlarda belli kurallarla sayılar, sayı değerindeki harfler, kelimeler ya da hepsinin beraber yazılmasıyla elde edilir.

Vefkin Etkili Olması İçin Gereken Şartlar Nelerdir

Kaynaklarda vefkin etkili olması için değişik yol ve yöntemlere yer verilir. Bunlar harflerin, rakamların, isimlerin, günlerin sihrî özelliği, vefklerin mertebeleri, sayı ve harflerin tabiatı ve nitelikleri şeklinde özetlenebilir. Sağdan sola, yukarıdan aşağıya veya bir köşeden diğer köşeye kutucuklardaki sayıların toplamı birbirine eşitlendiğinden bu işleme vefk adı verilmiştir.

Vefk Nasıl Yapılır

En yaygın olarak 3 × 3, 4 × 4, 5 × 5’li kareler kullanılır. Buna göre kullanılacak kelime veya isimlerin ebced hesabıyla belirlenen rakam değerleri çeşitli sayılara ayrılarak kareler içine yerleştirilir. Sayılar soldan sağa veya yukarıdan aşağıya toplandığında kelimenin sayısal değeri elde edilmelidir. Bu düzenlemeyle vefkin konusu olacak kelime, isim, âyet veya surenin sayıların toplamı kadar tekrarlanmasıyla bir gizli gücünün ortaya çıkarıldığı kabul edilir. Bazan rakam yerine harfler kullanılır.

Vefk Neden Yapılır

Vefk, kareler içine insanların ümit ve isteklerine uygun harfler ve şekiller yazarak dileklere kavuşturma ve kötülüklerden uzaklaştırmaya güç kazanmak için yapılır. Gizli ve gizemli güçleri içerdiğine inanılan vefke büyü bozma, iki kişi arasında aşk ve muhabbet sağlama, eşler arasında sevgiyi arttırma veya eşleri birbirinden soğutma, evlenemeyenler için kısmet açma, çocukların sebepsiz korkularını önlenme, hastalık veya felaketten kurtulma gibi amaçlarla da başvurulur.

Vefk İlminin Kökeni ve Kaynakları

İslâm öncesinde Araplar’ın çok ilgilendiği vefkin İslâm coğrafyasına Hint’ten veya Sâbiîler’den geçtiği tahmin edilmektedir. Kaynaklarda Sâbit b. Kurre’nin vefklere dair bir eserinden söz edilir ve onun dokuz haneli vefklerle yetinmeyip on altı, yirmi beş, otuz altı ve daha fazla haneli tabloların nasıl teşkil edileceğini gösterdiği belirtilir.

Yahudi Abraham ben Azra’nın Safer Haşem adlı eserinde Tanrı’nın adıyla vefk arasında ilişki kurulur. Kuran ve hadislerde vefk veya onu çağrıştıracak herhangi bir ifade geçmez. İslâm kültüründe vefklerin ilk örneklerine Câbir b. Hayyân ve İhvân-ı Safâ’da rastlanmaktadır. Câbir Kitâbü’l-Mevâzin’inde Belinus’a (Tyanalı Apollonios) atfedilen bir vefkten bahseder; bu vefkin iki bez parçasına yazılıp doğum sancısı çeken kadının ayaklarının altına bağlanması durumunda doğumun kolaylaşacağının ileri sürüldüğünü söyler.

İħvân-ı Śafâ Risâleleri’nde dokuz sütunlu dörtgenlere kadar vefklerin oluşturulduğu, vefk tablosunun doldurulmasının satranç taşlarının hareket tarzı ile tasvir edildiği görülür. Daha sonraki dönemlerde Ahmed b. Ali el-Bûnî tarafından kaleme alınan Şemsü’l-ma’ârifi’l-kübrâ ile Kitâbü’d-Dürri’l-manžûm fî ‘ilmi’l-evfâķ ve’n-nücûm adlı eserlerde vefk hakkında bilgi verilir.

Bûnî’nin eserlerinde dört haneli vefkler hâkimdir. Bu eserlerdeki yeniliklerden biri de kutucuklara yazılan rakamların artmasıdır. Vefklerde hânelerin doldurulma şartları, hanelerdeki her rakamın aynı miktarla yükseltilmesi veya bir aritmetik seri teşkil edilmesidir.

Seyyid Süleyman el-Hüseynî’nin Kenzü’l-ħavâśś’ında özellikle esmâ-i hüsnâ ile yapılan vefk örnekleri yer almaktadır. Gazzâlî, el-Münķıź mine’đ-đalâl adlı eserinde buna benzeyen ve aynı maksatla kullanılan bir vefki filozofları eleştirmek amacıyla tasvir eder. Onunla ilgisi bulunmadığı halde sonradan bu vefk “Gazzâlî Hâtemi” diye anılmıştır.

Vefk Nasıl Yapılır

Vefkler umumiyetle şu şekilde tertip edilir: Yön verici unsur olarak bir kelime, özellikle de Allah’ın isimlerinden biri sessiz harflerine ayrılarak vefkin üst hanelerine yazılır. Ardından her biri kaydırılıp hanelere yerleştirilir. “el-Vefku’l-harfî” adı verilen bu vefkteki harflerin ebced hesabıyla sayı değerleri söz konusu hanelere yerleştirilmek suretiyle de “el-vefku’l-adedî” elde edilir. Bunların ebceddeki sayı değerleri en üst sıradaki hanelere yazılır. Öteki sıralar diğer rakamlarla doldurulur.

Vefk Çeşitleri Nelerdir

Vefkler felekî, vasatî ve süflî kısımlarına ayrılır. Felekî olduğunda harfî, ulvî, tabiî, ruhanî ve hakikî; vasatî olduğunda lafzî; süflî olduğunda ise rakamî-hattîdir. Tasrif hususiyeti itibariyle vefkler sadece harf ve isimlerle yapılanlar ve harfî ve adedî olanlar diye üçe ayrılır. Birincisine gizli ilim erbabı (erbâb-ı havâfî) ilgi göstermektedir.

Eflâtun’a nisbet edilen Ħâfiyetü Eflâŧûn, Semûr el-Hindî’ye nisbet edilen Ħâfiyetü Semûr el-Hindî ve Ca‘fer es-Sâdık’a nisbet edilen el-Ħâfiyetü’l-Ca’feriyye (Kitâbü’l-Cefr) bu türde yazılmış eserlerdir. İkincisine güneş sistemiyle ilgilenenler (erbâb-ı şümûs) alâka duyar. Şemsü’l-ma’ârif, Şemsü’l-âfâķ, Kenzü’l-esrâr fî keşfi’l-esrâr gibi eserlerde buna riayet edilmiştir.

Daha karmaşık olan üçüncüsüne her iki gruptan bazı kişiler ilgi göstermektedir; Ŧavâli’u’l-eşrâķ fî vaż’i’l-evfâķi’l-Aadediyye, Keşfü’l-esrâri’l-ħafiyye fî vaż’i’l-evfâķ gibi eserler bu türde yazılmıştır (Risâle fî haķķı ‘ilmi’l-vefķ, vr. 3-4).

Vefki oluşturan karelerin içinde sayılar varsa sayı vefki, harfler varsa harf vefki diye adlandırılır. Yine vefkler her sırasında yer alan kare sayısına göre üçlü, dörtlü, beşli, altılı, yedili şeklinde isimlendirilir. Ayrıca vefklere bulundukları gruba göre toprak, hava, ateş ve su vefki; bağlı oldukları gezegene göre Güneş vefki, Ay vefki … diye ad verilir. Vefklerin bunların dışında birçok çeşidi vardır.

Vefk İlminin İncelikleri

Üçlü bir vefk karesinin içinde dokuz, dörtlü vefk karesinin içinde on altı, beşli vefk karesinin içinde yirmi beş, altılı vefk karesinin içinde otuz altı ve yedili vefk karesinin içinde kırk dokuz kare bulunur. Amaç doğrultusunda bu vefk kutucuklarının içine yazılan sayı veya harflerin de özel bir yerleştirme düzeni vardır.

Bu düzen dileğe göre belirlenir. Meselâ dilek iyilik ya da hayır için tutulmuşsa çift olan sayılar (müzevvecât) veya bunların karşılığı harfler büyük karenin dört köşesindeki küçük karelere yazılır. Amaç kötülük yapmaksa tekler (müfredât) kullanılır. Hem hayır hem şer isteniyorsa her ikisi de kullanılır. Vefklerde kullanılan mürekkep misk ve safranın gül suyu içinde ezilmesiyle yapılır.

Bu mürekkep bütün havas yazımlarında aynıdır. Vefk uygulamalarının vazgeçilmez malzemelerinin biri de tütsüdür. Vefkin konusu, hatta vefk yapılacak kişinin yıldızı da bu hususta belirleyicidir. Vefkler genelde kağıda yazılır. Fakat özel durumlarda demir, taş, cam ve başka malzemeler üzerine de yazılabilir. Önemli olan üzerinde vefk yapılacak malzemenin yeni, temiz ve daha önce kullanılmamış olmasıdır. Üçlü vefkin (müselles) dört köşesindeki harflerin soldan sağa dizilmesiyle oluşan şekle bedûh denir (bk. BEDÛH).

Bir Tılsım Türü Olarak Vefk

Fal, kehanet, astroloji, matematik ve astronominin verilerinden yararlanılarak yapılan bir tılsım türü olan vefkin temelinde harf ve rakamların özel güçlere ve niteliklere sahip olduğu inancı yatmaktadır. Bu sanal bilgi dalı, mitoloji ve düzenli bilgi öncesine ilişkin bir uygulamadır.

Hint, Sümer ve Bâbil toplumları gibi Araplar da halk kültüründe bunu yaşatmıştır. İslâmi dönemde ulemâ cevaz vermese de bu uygulamalar halk arasında devam edegelmiştir. İslâm inancına göre bütün yaratıklar Allah’ın emir ve kanunlarına boyun eğmekte, âlemin işleyişi Cenâb-ı Hakk’ın koyduğu kanunlara göre yürümektedir.

Gayb alemiyle irtibat peygamberler ve onların getirdiği vahiyler yoluyla olmaktadır. Dolayısıyla sünnetullahı göz önünde bulundurmayan bu tür uygulamaların ciddiye alınması ve bu yolla ortaya konan iddiaların onaylanması dinen doğru değildir.

Vefk ve Tılsım Kitapları

Vefk meselesi dinî literatürde yer almamasına ve din âlimlerince reddedilmesine rağmen folklorda ve halk inançlarında yaşatılmış, konu havas literatüründe yer almış ve bu uygulama devam edegelmiştir. Konuyla ilgili yazılan onlarca eser bulunmaktadır.

Örnek olarak Abdülcebbâr el-Harakī’nin Risâle fî a’dâdi’l-vefķ (et-Telħîś fî ‘adedi’l-vefķ) (Süleymaniye Ktp., Ayasofya, nr. 4843/2), Ebü’l-Vefâ el-Büzcânî’nin Risâle fî terkîbi ‘adedi’l-vefķ fi’l-murabba’ât (Süleymaniye Ktp., Ayasofya, nr. 4843/3), İmâdüddin Yahyâ b. Ahmed el-Kâşî’nin Risâletü’l-vefķ (Süleymaniye Ktp., Ayasofya, nr. 2794/1, 2),

Nasîrüddîn-i Tûsî’nin Risâle fî eşkâli’l-vefķ (Köprülü Ktp., Fâzıl Ahmed Paşa, nr. 1589), Ebû Abdullah el-Vanî’nin, Sâ’atü’ş-şühûr ‘alâ vefķi’l-bürûc (Süleymaniye Ktp., Cârullah Efendi, nr. 1581) ve Kadızâde Ömer b. Muhammed b. Ömer b. Süleyman Yozgadî’nin Risâle-i Vefk adlı eserleri sayılabilir.

Ayrıca müellifi bilinmeyen şu risâleler de bu konuyla ilgilidir. Risâle fi’l-vefk (Süleymaniye Ktp., Esad Efendi, nr. 118, 6467), Vefķu’l-müŝelleŝ ve’l-muħammes (Süleymaniye Ktp., Bağdatlı Vehbi Efendi, nr. 2265/5), el-Fevâ’idü’l-müteferriķa fi’l-vefķ ve’l-ħavâś (Süleymaniye Ktp., Esad Efendi, nr. 3671/7), Hâl-i Vasat Vefk-i Muhammesin Târifine Dair Manzûme (Süleymaniye Ktp., Reşid Efendi, nr. 1031-1032).

El-İrşâd ilâ vefķi’l-a’dâd (Süleymaniye Ktp., Ayasofya, nr. 4801), Münteħabü künhi’l-murâd fî vefķi’l-a’dâd (Süleymaniye Ktp., Ayasofya, nr. 2801), Risâle fî ĥaķķı ‘ilmi’l-vefķ ve şürûŧihî ve envâ’ihî ve ħavâśśih (bk. bibl.), Risâle fî ‘ilmi’l-vefķ (Süleymaniye Ktp., Ayasofya, nr. 1863/04), Risâle fi’l-vefķ (Süleymaniye Ktp., Ayasofya, nr. 4801/08; Cârullah Efendi, nr. 1539/04; Lâleli, nr. 3720/ 06), Risâle fî vefķi’l-‘arażî (Süleymaniye Ktp., Lâleli, nr. 1444/2).

Sonuç ve özet olarak: Vefk, havas ilminde harf ve rakamların gizli güçlerini kullanarak dilekleri gerçekleştirmeye yarayan bir tılsım türüdür. Vefk yapmak için belli kurallara ve şartlara uyulması gerekir. Vefklerin çeşitleri, kaynakları, ince noktaları ve faziletleri vardır. Vefk ilmi, İslam öncesi dönemden beri var olan ve günümüzde de devam eden bir uygulamadır. Bu makalede vefk hakkında temel bilgileri öğrendiniz. Vefk ilmine daha fazla ilgi duyuyorsanız, sitemizdeki diğer yazılarımızı da okuyabilirsiniz. Paranormal Haber