Elaho Gölü’nün eteklerinde yer aldığı; Diyarbakır’ın Çarıklı Köy’nde, yaşayan Baho adlı bir çoban varmış. Koyunlarını hep bu gölün kenarında otlatırmış.
Elaho Gölü’nün eteklerinde yer aldığı, Diyarbakır’ın Çarıklı Köyü—Kurtkayası Mezraası’nda, yaşayan Baho adında bir çoban varmış. Gece gündüz hiç ayrılmadığı koyunlarını hep bu gölün kenarında otlatırmış.
Efsane, Destan Mit; Diyarbakır Baho Gölü Efsanesi: Baho, mutsuz, hüzünlü bir çobanmış. Hiç insan içine karışmaz, geceleri de gölün kıyısına sırt üstü yatarak, yıldızları seyredermiş. Gökteki yıldızlardan birisi çobana aşık olmuş ve bir gece gökyüzünden kayarak Baho’nun yanına gelmiş. Uzun, yaldızlı, parlak saçları olan çok güzel bir peri kızı olmuş ve başını çobanın omuzuna dayamış. Fakat, bu yıldız kızın bacakları ve ayakları yokmuş. Bacaklarının yerinde, tıpkı deniz kızlarında olduğu gibi parlak yaldızlı bir kuyruk varmış.
O geceden sonra, yıldız kız her gece gökten kayar gelir, başını Baho’nun omuzuna koyar ve sabaha kadar öylece otururlarmış. Bazan da yanyana, gölün kenarındaki çiçeklerin, çayırların üstüne sırt üstü uzanıp, hiç konuşmadan gökyüzünü seyrederlermiş. Sabah yaklaşırken yıldız kız yine göğe dönermiş. Çoban çok mutluymuş. Bu sırrını herkesten saklar ve her gün bir an önce gece olmasını istermiş çünkü yıldız kızı çok özlermiş.
Çobanın çok kıskanç ve kurnaz bir karısı varmış. Bir gün Baho’nun omuzunda bir parça yıldız tozu görmüş. Çok merak edip hemen dostu olan cinlere koşmuş ve bunun ne olduğunu sormuş. Cinler de kendileri gibi olan gerçek dışı yaratıkların hiçbir ölümlü insanla beraber olmasını istemezler, onlanları da çok kıskanırlarmış. Bu nedenle kadına, çobanla yıldız kızın beraberliğini anlatmışlar ve “Eğer kocan bu yıldızın varlığından, bir ölümlüye söz ederse, yıldız kaybolur, bir daha da hiç görünmez.” demişler.
Kurnaz kadın, günlerce uğraşıp, ağlayıp sızlayarak, kocasının yıldızdan söz etmesini sağlamış. Çoban, tılsımı bilmediği için karısının ısrarlarına dayanamayıp, yıldız kızla beraberliklerini ve ona duyduğu sevgiyi anlatmış.
O günden sonra Baho yıldızı boşuna beklemiş. Bir daha hiç görememiş. Bir süre sonra çoban da ortadan kaybolmuş. Kimilerine göre çok uzaklara gitmiş kimilerine göre de kendisini o, çok sevdiği göle atmış. Şimdi ne zaman, gökten bir yıldız kaysı, Baho Gölü’nün suları ürperirmiş. Bu halâ, yıldız kızın dönmesini bekleyen, çoban Baho’nun ruhunun ürpertisiymiş.
Özellikle bahar aylarında, sevdikleri uzaklarda olanlar, bu gölü ziyaret edip, gölün sularına çiçekler atarlar. Atılan çiçekler kıyıya doğru yaklaşırsa sevgililere kavuşma zamanı yakın demektir. Kıyıdan giderek, gölün ortasına doğru uzaklaşırsa, kavuşmak uzak bir zamana kalmıştır.
